_Krytyczne myślenie – priorytet w nowoczesnej edukacji

Kawiarenka Prac Obowiązkowych - Kongres Kompetencji Cyfowych, Tarnów 2018

Krytyczne myślenie – priorytet w nowoczesnej edukacji

W dniach 14-15. marca 2018 roku w Tarnowie odbył się I Kongres Kompetencji Cyfrowych. Wzięliśmy w nim udział, od dawna bowiem zajmuje nas temat nowoczesnej edukacji, w szczególności wykorzystywanie w niej nowych mediów i technologii, kwestie bezpieczeństwa w sieci oraz prawa autorskiego. (Nasze działania w tym temacie możecie prześledzić np. tu: medialabgdansk.pl)

Interesuje nas również zagadnienie fake news oraz, szerzej, krytycznego podejścia do mediów, w tym mediów społecznościowych. Właśnie krytycznego myślenia miały dotyczyć rozmowy podczas jednej z dyskusji zorganizowanych w ramach kongresu, w formule world cafe. Prowadził ją dr Tomasz Tokarz z Wrocławskiego Centrum Innowacyjnej Edukacji Navigo, a udział w niej wzięli nauczyciele, edukatorzy, osoby związane z edukacją, przede wszystkim zainteresowane zmianami, jakie w edukacji powinny się wydarzyć. Miałam przyjemność moderować pracę jednego ze stolików, który na warsztat wziął temat krytycznego myślenia jako priorytetu w nowym kanonie edukacji. Formuła world cafe jest dynamiczna, następuje ciągły ruch osób i z założenia spotkanie nie trwa zbyt długo.

Pozwólcie, że podsumuję krótko nasze wnioski.

Kawiarenka Prac Obowiązkowych - Kongres Kompetencji Cyfowych, Tarnów 2018

Kawiarenka Prac Obowiązkowych – Kongres Kompetencji Cyfowych, Tarnów 2018, zdj. z kometa.edu.pl

 

Naszym zadaniem było omówienie tematu edukacji w zakresie krytycznego myślenia. Właśnie to zagadnienie uznaliśmy za priorytetowe spośród innych, które naszym zdaniem również powinny znaleźć się w nowym kanonie edukacji. Oprócz krytycznego myślenia wypisaliśmy także kształtowanie odpowiedzialności, związane z daniem uczniom przyzwolenia na popełnianie błędów, a tym samym ze wspieraniem ich w szukaniu wsparcia i konsultowaniu się. Odpowiedzialność wiąże się według nas z poszukiwaniem rozwiązań potrzebnych zarówno w pracy samodzielnej, jak i pracy w grupie. Uznaliśmy, że współpraca i umiejętność komunikowania się są równie ważne co samodzielne myślenie, dociekanie oraz decyzyjność. Musi zatem zostać wypracowany złoty środek między samodzielnością a współpracą, a może jest to pole do indywidualizacji pracy z uczniem? Tak czy inaczej, są to kwestie kluczowe. Znajdujący się w naszej kawiarence praktykujący nauczyciele zwracali uwagę na fakt, że uczniowie nadal mają trudności z pracą grupową oraz poszukiwaniem rozwiązań – często poprzestając na najprostszych i banalnych odpowiedziach – być może z obawy przed popełnieniem błędu, przed eksperymentowaniem, które jest zbyt rzadko doceniane wśród nauczycieli. A przecież bez tego nie można liczyć na postępy oraz innowacje tak cenione wśród ich przyszłych pracodawców.

W poprzedzających kawiarenkową dyskusję wystąpieniach powracał postulat dawania uczniom informacji zwrotnych dotyczących ich pracy, publikowania dokonań, omawiania ich w szerszym gronie i dyskutowanie o nich. Mówił o tym i Karol Piekarski z Medialabu Katowice i inż. Marta Ciesielska z AGH. W naszej dyskusji pojawiło się hasło “sprawczość”. Czy obecna szkoła premiuje aktywnych i twórczych uczniów? Na pewno powinna.

Niezwykle istotną kwestią jest dla nas, choć wypisana na końcu to jednak, jak to mówią anglosasi, last but not least, edukacja w zakresie prawa autorskiego oraz zasad bezpieczeństwa w sieci, rozumianego również jako zagadnienia związane z ochroną wizerunku i poszanowania praw innych użytkowników Internetu, co można łatwo i powinno się rozszerzyć na podstawy netykiety, cyberprzemocy i hejtu. Ważne dla nas jest także podejście długofalowe. Nie wystarczą jednorazowe szkolenia. To dotyczy zarówno kształcenia nauczycieli i uczniów.

Krytyczne myślenie – priorytet w nowoczesnej edukacji

Za priorytetową uznaliśmy jednak naukę krytycznego myślenia jako podstawę nowego kanonu edukacji. Naszym zdaniem to właśnie dociekanie, podawanie w wątpliwość oraz pokazywanie różnych opinii na ten sam temat jest najważniejszym zadaniem nowoczesnej edukacji. Zwłaszcza w obliczu manipulacji medialnych, jakim jesteśmy poddawani. W czasach, kiedy informacja staje się sposobem na wywieranie wpływu na całe społeczeństwa. W czasach zalewających nas fake news to właśnie pytanie “dlaczego” stawiane nie raz, ale pięć razy powinno stać się najważniejszym pytaniem ucznia w szkole. Umiejętność weryfikacji informacji nie tylko dzięki własnej wiedzy, ale także dzięki korzystaniu ze sprawdzonych źródeł, jak biblioteki cyfrowe, archiwa oryginalnych wydawnictw oraz zaawansowane wyszukiwania jawi się jako kluczowa kompetencja, którą powinni nabyć młodzi ludzie podczas edukacji. Wspieranie uczniów w wyrabianiu własnych opinii i umiejętności dyskutowania o nich to prawdziwe zadanie edukacji. Oczywiście od razu pojawia się pytanie “jak?”. Jak tego uczyć? Czy na osobnym przedmiocie? Raczej nie. Byliśmy jednogłośni, powyższe zagadnienia mogą być elementem niemal każdego przedmiotu. Powinny raczej wpłynąć na sposób prowadzenia zajęć, na mentalność nauczycieli i edukatorów. Sprawić, aby stawali się raczej otwartymi na uczniów mentorami i przewodnikami niż tylko przekaźnikami wiedzy podręcznikowej.

Mam świadomość, że powyższe hasła to jedynie hasła. Brak tu propozycji rozwiązań i gotowych sposobów, jak wdrożyć je w życie. Są to jednak autentyczne potrzeby jakie widzą osoby na co dzień związane z edukacją, pracujące z naszymi dziećmi w polskich szkołach i placówkach edukacyjnych. Potrzeby, które miały szansę wybrzmieć i które, mamy nadzieję, będą wzięte pod uwagę. Przede wszystkim zostały wypowiedziane i myślę, że wielu dały impuls do działania. Mam wrażenie, że pokłosiem tarnowskiego I Kongresu Kompetencji Cyfrowych będzie wiele lokalnych, pojedynczych, osobistych zmian w podejściu do uczenia, w otwartości do uczniów do chęci bycia dla nich lepszymi mentorami.

Dziękuję za zaangażowanie osobom z naszego stolika – Karina Rojek, moderatorka. Bądźmy w kontakcie karina.rojek(at)ikm.gda.pl

Krytyczne myślenie - kawiarenka prac obowiązkowych podczas Kongresu Kompetencji Cyfrowych w Tarnowie;

Kawiarenka Prac Obowiązkowych – Kongres Kompetencji Cyfowych, Tarnów 2018, zdj. z kometa.edu.pl

Więcej zdjęć i podsumowań znajdziecie na stronie kometa.edu.pl

IKM Miasto Gdańsk

Get Adobe Flash player

_Nasi trenerzy

anm_druk

Ministerstwo Kultury
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2014 Akademia Nowych Mediów